Gespreksthema’s

Thema Ongelijkheid

Geplaatst op Geupdate op

In de maand van de filosofie vinden in het gehele land activiteiten plaats met het thema ongelijkheid. De meeste socratische cafés nemen dit thema over.

‘In Nederland verdienen vrouwen gemiddeld drie ton minder salaris dan mannen. De levensverwachting van hoogopgeleide mensen is 6 a 7 jaar langer dan die van laagopgeleiden en allochtonen worden nog steeds minder snel uitgenodigd op een sollicitatiegesprek dan autochtonen. Ongelijkheid is één van de belangrijkste maatschappelijke onderwerpen van dit moment . Tijdens de Maand van de Filosofie (april 2015) staat dit thema centraal in lezingen, debatten en gesprekken in heel Nederland. Tot op welk niveau is ongelijkheid acceptabel?

Rousseau vroeg zich in zijn Vertoog over de Ongelijkheid af wat de relatie is tussen fysieke en politieke ongelijkheid en Socrates waarschuwde dat ‘ongelijkheid vroeg of laat altijd voor verzet, opstand en revolutie zorgt’. In Een theorie van rechtvaardigheid ontwierp John Rawls zijn sluier van onwetendheid – welke regels zou je rechtvaardig vinden als je niet op de hoogte was van je eigen positie in de samenleving? Al eeuwen zoeken filosofen en denkers naar de oorsprong van ongelijkheid tussen mensen en de manieren waarop we een zo eerlijk mogelijke maatschappij kunnen inrichten.

Zijn we ongelijk geboren, met ongelijke kansen en ongelijk kunnen om af te stevenen op een wereld van ongelijke sociale, economische en politieke verdelingen waarin we zelfs sekse, cultuur en menselijke waarden ongelijk waarderen?

Tijdens de Maand van de Filosofie willen we niet alleen kijken naar de economie maar ook naar uitsluitingsmechanismen op sociaal, politiek en cultureel gebied.

Meer over de maand van de filosofie op Maand van de Filosofie>>

Dit bericht was geplaatst in Gespreksthema's en getagd als , .

Thema: Een leugen om bestwil

Geplaatst op Geupdate op

Er is eens onderzocht dat we gemiddeld anderhalve leugen per dag vertellen. Liegen is een onderdeel van ons leven en we schijnen het best gemakkelijk te doen. Onbewust liegen lijkt niet mogelijk; liegen is een bewuste/opzettelijke activiteit, maar wat doe je eigenlijk als je liegt? Welke bewustzijn heb je dan?

We hebben geleerd dat liegen niet mag, maar er bestaat ook zoiets als een leugen om bestwil. Als we het dan over bestwil hebben, om wiens bestwil gaat het dan: die van de leugenaar of van de ander? En waar ligt de grens van een nog ‘acceptabele’ leugen? Een halve waarheid? Of een kwart? Wat is de meetlat?

Geplaatst door: http://www.socratischcafeamsterdam.nl

Dit bericht is geplaatst in Gespreksthema's.

Thema Vrijheid

Geplaatst op Geupdate op

Wat is vrijheid? Kun je werkelijk vrij zijn? Hoe ga je om met vrijheid? Kun je vrijheid geheel en alleen beleven? Heb voor vrijheid een ander nodig? Is mijn vrijheid jouw beperking? Mag ik mijn vrijheid opleggen aan anderen? Zijn er betere of slechtere vrijheden? Is vrijheid echt vrij?

(door SC Amsterdam-IJburg)

Dit bericht was geplaatst in Gespreksthema's en getagd als .

Thema geweld

Geplaatst op Geupdate op

Volgens enkele filosofen behoort geweld tot de menselijke conditie. Helaas is er geweld en laat het zich soms in angstaanjagende vormen zien.

Hoe gaan we met onze eigen beleving van geweld om?

Wat doe je als geweld je treft op het werk of in je privé leven?

Wat vind je de waardigste manier om met geweld om te gaan?

(door Socratisch Café Rotterdam)

Dit bericht was geplaatst in Gespreksthema's en getagd als .

Thema Spel

Geplaatst op Geupdate op

Zullen we samen spelen?

Spelen is iets wat kinderen doen, maar wat is het eigenlijk, spelen en mogen volwassenen het ook?

Als ik voor de rijk gevulde kleurboekentafel voor volwassenen bij de Bruna kijk denk ik van wel. De titels dragen namen als: ‘mandela’s kleuren’ en ‘versier je eigen tuin’, ik kom zelfs het ‘enige echte kleurboek voor volwassenen tegen’. Bij de titel ‘creatief kleuren voor volwassenen’ moet ik lachen. Ik ben benieuwd wat diegene die deze titel heeft bedacht, dacht en vraag mij meteen af wat on-creatief kleuren dan wel niet is? In ieder geval op de achterkant van het kleurboek staat dat het mij gaat helpen mijn gedachten op nul te zetten en dat ik op kan gaan in mijn eigen creativiteit. Is dat niet spelen? Is dat niet wat kinderen doen, gewoon opgaan in wat je aan het doen bent en gewoon maar doen omdat je het doet en leuk vindt? Maar moeten je gedachten dan op nul staan en kan dat ueberhaupt? Genoeg vragen dus.

Een vraag wil ik je voorleggen als opwarmer voor het socratisch gesprek van 19 februari: Is er ruimte voor volwassenen om te spelen in een wereld waar alles een functie, een doel en dus nut moet hebben?
Wij nodigen je uit om komend socratisch gesprek samen met ons te spelen, met gedachten en woorden, met taal en het uitwisselen van ervaringen.

Het socratische gesprek in Alkmaar vindt plaats op donderdag 19 februari/19:30/Berenkoog 80 te Alkmaar

Dit bericht was geplaatst in Gespreksthema's en getagd als .

Thema: spontaniteit

Geplaatst op Geupdate op

Thema Spontaniteit

Spontaniteit wordt vaak als iets positiefs gezien. Wat gebeurt er eigenlijk als we spontaan zijn? Wat maakt spontaniteit voor sommigen zo aantrekkelijk? Is het dat spontaan gedrag echt is en niet “gefaked”? Spontaniteit lijkt soms tot betere resultaten te leiden dan bedachtzaamheid. Sluiten ze elkaar echter wel uit? Zou het mogelijk zijn om spontaan en bedachtzaam te zijn? Dat de twee elkaar dan aanvullen en versterken? Spontaan zijn kan je niet afdwingen. Denk maar aan de paradoxale uitspraak: “Doe eens wat spontaner!” Zou het wel mogelijk zijn om spontaniteit te cultiveren? Bijvoorbeeld door je er in te oefenen

(door Socratisch Café Amsterdam)

Dit bericht is geplaatst in Gespreksthema's.

Thema: Moed als deugd

Geplaatst op Geupdate op

Wat is ‘moed’? En is dit een deugd? In de Socratische Dialoog gebruiken we de Kardinale Deugden (naar Aristoteles) als een soort morele toets. Het loont de moeite om deze eens onder de loep te nemen. Wat bedoelen we met ‘deugden’? En in hoeverre is moed daar een voorbeeld van?

(door Socratisch Cafe Eindhoven)

Dit bericht is geplaatst in Gespreksthema's.

Thema: Gezelligheid

Geplaatst op Geupdate op

Gezelligheid, voor mensen die Nederlands leren een onmogelijk woord. Het is door die harde g niet uit te spreken. Het is ook nog eens het enige woord dat in geen een andere taal te vertalen is. Gezelligheid, we hebben er allemaal wel een beeld of een gevoel bij. Maar wat is het eigenlijk? En misschien wel een urgentere vraag als we zo de feestdagen naderen, kun je gezelligheid afdwingen?

Even een andere bril:  Vroeger ging je niet naar school om een vak te leren maar sloot je je aan bij een Gilde. Je begon als leerling waarna je, na voldoende inzet en ontwikkeling en in gezamenlijk overleg,  je aan een meester verbondt als gezel.  De gezel woonde met andere gezellen in een soort studentenhuis. De woorden huisgenot en gezel zijn geschiedkundig met elkaar verbonden leert mij wikipedia. Nou kun je je afvragen wat je hiermee kunt in relatie tot bovenstaande vragen. Denk even mee:  Als gezel ben je nog geen meester. Dit betekent dat je het vak nog niet volledig beheerst. Het kan, en daarom mag het ook,  in deze fase van je ontwikkeling nog fout gaan, het is wel serieus, maar ook niet te…Je bent nog aan het leren, aan het oefenen aan het ervaren en aan het ontdekken. Is het misschien daarom dat gezelligheid iets speels heeft, iets onvolmaakts, iets spontaans en ongedwongens?

En wat als je meester bent geworden in samen zijn, kan het dan nog wel gezellig zijn?

(Geschreven door Franziska Lindinger/Socratisch Café Alkmaar)

Dit bericht was geplaatst in Gespreksthema's en getagd als .

Filosofische vragen in het FiloCafé

Geplaatst op Geupdate op

Een Filosofisch Café vindt plaats aan de hand van een filosofische vraag. De aanwezige bezoekers bedenken de vragen zelf en kiezen voor een vraag, die zij prikkelend genoeg vinden om mee aan de slag te gaan.

Wat zijn voorbeelden van gekozen vragen?

  • Is er een verkeerde weg?
  • Bestaan er slechte mensen?
  • Bepaalt toeval ons leven?
  • Zijn er grenzen aan humor?
  • Kan je genieten als je nadenkt?
  • Wat is meegaan met de tijd?
  • Kan onzin ook zin hebben?
  • Kun je jezelf missen?
  • Heeft de mens een doel nodig?
  • Wanneer ben je geen kind meer?

FiloCafé in Nederland, zie het overzicht Cafés>>

(Bron Filocafe Antwerpen)

Dit bericht was geplaatst in Gespreksthema's en getagd als , , .

Thema: Levenslust

Geplaatst op Geupdate op

Het thema “levenslust” zingt rond in politiek, filosofie en psychologie. Gezondheid en welzijn zijn niet meer het hoogste goed, maar levenslust. Wat is levenslust eigenlijk en wanneer ervaar je levenslust? Thuis, in je buurt, en op je werk. Wanneer ben je goed gezind, heb je een goed humeur, ervaar je zin in het leven? Heeft tegenslag invloed op de levenslust die je ervaart. Wat gebeurt er dan eigenlijk precies? Gaat je bloed sneller stromen, stroomt je buik vol, voel je tintelingen in je huid, gaat je hart sneller kloppen, zie je licht, hoor je stemmen? En wat is er eigenlijk nodig om levenslust te voelen, te ervaren, te beleven? Vraagt het rust, stilte, muziek, liefde, overgave, aandacht of verbinding met een groter geheel? Ervaar je levenslust als een opgave, als medicijn tegen depressie, of als een overgave aan wat je overkomt, een bezieling?

Woensdag 15 oktober onderzoeken we aan de hand van ervaringen wat levenslust echt is en welke onderliggende waarden en normen hierin zichtbaar worden. Aan de hand van de socratische methode zoeken we een antwoord op onze uitgangsvraag aan de hand van eigen ervaringen, zelf nadenken, luisteren en vragen stellen. Een praktische filosofie van het “goede leven”.

(door Socratisch Café Utrecht)

Dit bericht was geplaatst in Gespreksthema's en getagd als .